🔘 “Büyükada’nın İmarı İçin Bir Proje Müsveddesi Hazırlandı”, Akşam, 16.9.1940.

Büyükada’nın imarı için bir proje müsveddesi hazırlandı
Ada’da dört vapur iskelesi bulunacak, bir tramvay hattı yapılacak, yeni yollar açılacak
[📷: Büyükada’dan bir görünüş]
Belediye, Büyükada’nın imarına karar vermiştir. Bunun için evvelâ Ada’nın imar plânı hazırlanacaktır. B. Prost’un muavini B. Şerer, Büyükada’da tetkiklerde bulunmuş ve bir proje müsveddesi hazırlamıştır. Bunun esaslı hatları şunlardır:
Büyükada’da dört vapur iskelesi bulunacaktır: Şimdiki iskele, Maden, Nizam ve Dil iskeleleri. Bunlardan şimdiki vapur iskelesi, yine Ada’nın esas iskelesi olacak, diğer üç iskele sayf ve mevsimlerinde deniz münakalâtına açık bulunacaktır.
Büyükada sahillerinde yeniden üç iskele tesis edilmesinden maksat, halkı vapur iskelesine gidip gelmek için araba tutmak külfetinden kurtarmaktır. Aynı zamanda Ada’daki emlâk kıymetleri arasındaki nisbetsizlik de ortadan kalkacak, bugün kıymeti az olan emlâkın kıymeti artacaktır.
Büyükada’nın imârı
Ada’da bir tramvay hattı da inşa edilecektir. Şimdiki Ada telefon binasının bulunduğu mevkiden İsa (Hristos) Tepesi’ne kadar uzanacak olan bu elektrikli tramvayın yokuş yerlere inip çıkmak için bir çarklı tekerliği de bulunacaktır. Bu suretle Ada’nın yüksek tepelerine halkın külfetsizce çıkabilmesi temin edilecektir.
Tramvayın güzergâhı plânın tafsilâtı hazırlanırken tesbit edilecektir.
Sahildeki gürültülü eğlence yerleri sahillerden kaldırılacak ve Ada’nın bütün eğlence müesseseleri çamlıklara, yüksek yerlerdeki kırlara nakledilecektir. Bu suretle çamlıklardaki ahşap kahveler, gazinolar yıktırılarak yerlerine modern, zarif gazinolar yapılacaktır.
Yollara gelince: Büyükada’nın şimdiki rıhtımı bir kat daha genişletilecek, bundan başka sahilde bir korniş yolu daha yapılacaktır. Bu yol, Dil’den Maden’e kadar uzatılacaktır. Bu yolun güzergâhı ve genişliği bilâhare tesbit edilecektir.
Bundan başka Nizam ile Maden arasında katî yere bilâhare tesbit edilecek bir pazar mahallî daha ayrılacaktır.
Ada’nın yüksek kısımları ile sahiller arasındaki düzlüklerde münasip meydanlar tesis edilecek, bu meydanlarda yeşil sahalar bulunacaktır. Büyükada’daki mekteplerin, resmî dairelerin, müstakbel otellerin mevkileri henüz tesbit edilmemiştir. Proje tamamlanınca B. Prost tarafından tetkik edilerek katî bir şekil alacaktır.
🔘 Cemal Nadir Güler, “Büyükada da Nihayet İmar Planı Programına Giriyor Bay Amca…”, Akşam, 20.9.1940.
— Büyükada da nihayet imar planı programına giriyor bay Amca…
… Proje müsveddesine bakılırsa imardan sonra Büyükada’yı tanımak güç olacak!…
… O modern yapılar!… O dişli tramvaylar!…
… Fakat gazinolar neden deniz kenarından kaldırılacak manzarayı güzelleştirmek için mi?
— Belki boğuntulara meydan vermemek içindir bayan!
🔘 Hikmet Feridun Es, “Büyükada ve Santa Katalina”, Akşam, 21.8.1941.

Büyükada ve Santa Katalina
Büyükada’nın imar plânı etrafında tetkikler devam ediyor. Hattâ dün şehircilik mütehassısı Prost’un da iştirakile Büyükada’da bir de toplantı yapıldığını gazetelerde okuduk.
Ne yazık ki şimdiye kadar Büyükada gibi âdeta bir rüya dekorunu andıran bir yerin, bir şehir hayatı üzerinde nasıl mühim bir rol oynayacağını hiç düşünmemişiz. Bunu anlatmak için bir misal ele alacağım:
Birleşik Amerika Cumhuriyetleri garp kıyısının en büyük şehirlerinden olan Los Angeles’ın tam karşısında “Santa Katalina” isminde bir ada vardır. Büyük Okyonus üzerindeki bu ada bütün Amerika’da pek meşhurdur. Los Angeles’a adımını atan herkes gidip görmek için iki yeri tavsiye ederler: Hollywood’u ve Santa Katalina Adası’nı…
Bu ada çok güzel bir yerdir. Manzarası harikulâdedir. Fakat tabiat oraya Büyükada kadar cömert davranmış değildir, hayır… Büyükada oradan çok güzeldir. Lâkin buna rağmen Santa Katalina o hale getirilmiştir ki bugün Los Angeles şehrinin hayatında en büyük hareketi uyandırmıştır. Kalifoniya’nın en güzel eğlenecek ve dinlenecek yerlerinden biri de şimdi muhakkak ki orasıdır. 40 sene evvel bu Ada’da iki balıkçı kulübesi varmış. Halbuki bizim Büyükada, Santa Katalina’yı gölgede bırakacak vaziyettedir.
İmar ve güzelleştirme meselesinde Büyükada’yı başlı başına ve yekpare bir mevzu olarak ele almak lâzımdır. Böyle tabiî güzellikten yana pek zengin olan yerlerde bilhassa Adalar’da “taras” denilen şeyin güzelliği katiyen inkâr edilemez. Netekim Santa Katalina’da harikulâde nefîs taraslar vardır. Ve bunlar, tabiatiyle pek büyük taraslardır. Ve guruba, tulûa doğru yapılmıştır.
Bu gibi yerlerde en ehemmiyet verilecek şey asrî konforla, tabiî güzelliği gelin güvey etmeyi bilmektir. Yani asfalt ile güzel ağacı, güzel manzarayı birleştirmesini becermektir.
Bundan başka bir yer ne kadar dinlenmeye ve eğlenmeye mahsus olursa olsun şehre olan mesafesinin mümkün olduğu kadar kısaltılmasına çalışılmalıdır.
Halbuki bugün Büyükada şehirden çok uzaktır. Bu mesafeyi kısaltmak elzemdir.
Santa Katalina Adaları’na 15 dakikada bir tayyare seferleri vardır. 24 saat bilâfasıla…
Tabiî böyle bir şey düşünecek değiliz. Lâkin normal günler gelince —eğer Adalar’ın çok canlı bir yer haline gelmesini istiyorsak— buraya çok süratli vapurlar koymak, mesafeyi hiç değilse yarıya indirmek lâzımdır.
Hikmet Feridun Es
🔘 “Ada’nın İmarı”, Akşam, 24.8.1941.

Ada’nın imarı
Nizam’da ve Maden’de iki yeni iskele inşa edilecek.
B. Prost Ada’nın imar projesini mahallinde tetkik etmiştir. Ada’da yeniden iki iskele yapılması kararlaştırılmıştır. Bunlardan biri Nizam’da diğeri de Maden’de olacaktır. B. Prost ayrıca iskeleyi ve etrafını büyük bir meydan haline ifrağ ediyor. Meydanın karşısına gelen kısımda modern teçhizatı havi bir otel inşa edilecektir. Bütün yollar tamir edilecek ve genişletilecektir. Evlerin bahçelikler içerisinde olmasına bilhassa itina edilecek, sahilde gazino ve eğlence yerleri çoğaltılacak, plâj sayıları artırılacaktır.
🔘 “Adaların İmar Plânı”, Akşam, 04.5.1942.

Adaların imar plânı
Şehircilik mütehassısı B. Prost şehrin sayfiye yerlerinin, bu arada Adalar’ın da plânlarını hazırlamıştı. Adalar’ın hususiyeti, buradaki oturma ve eğlence yerlerinin ayrılmasını icab ettirdiğinden tafsilat plânları ona göre hazırlanmaktadır.
Adalar’da tarihî bina ve âbidelerden ziyade tabiatın güzelliği hakim olduğundan şehrin İstanbul tarafında göz önüne alınan esaslardan büsbütün başka bir program yapılmaktadır.
“Büyükada’nın İmarı İçin Bir Proje Müsveddesi Hazırlandı”, Akşam, 16.9.1940.
Cemal Nadir Güler, “Büyükada da Nihayet İmar Planı Programına Giriyor Bay Amca…”, Akşam, 20.9.1940.
Hikmet Feridun Es, “Büyükada ve Santa Katalina”, Akşam, 21.8.1941.
“Ada’nın İmarı”, Akşam, 24.8.1941.
“Adaların İmar Plânı”, Akşam, 04.5.1942.
künyeli gazete kupürlerini Adalar Postası’yla paylaşan
Tekin Deniz’e 1001 teşekkürlerimizle…
)O(

O vakitler ve müteakiben pek çok seferde olduğu üzre yine Ay’ Yorgi Hazretleri Adalar’ı korumuş olacak ki Adalar’ın ruhuna üfürecek bu imar planı uygulanmamış neyse, peki ya bu defa?
)O(
Bir Cevap Yazın